عشایر در تنگنای مسوولیت و محدودیت

به گزارش زیست آنلاین، از زمان های گذشته تاکنون بخشی از مردم در پهنه جغرافیایی ایران نوعی از زندگی را برگزیده اند که با استفاده از چراگاه های طبیعی به پرورش دام می پردازند و فعالیت عمده آنها دامداری است.

عشایری که در دوره های مختلف زندگی به نسبت زیادی با سیاست دولت ها پیوند داشته اند و روزگار آنان با نوع رویکرد حکومت های مختلف دستخوش تغییر شده است.

هر چند جامعه عشایری کشور همواره با غفلت هایی از طرف برخی دولت ها روبرو بوده اما امروز به سبب پی بردن به ارزش و اعتبار این قشر و نقش مهم و تاثیرگذار این مردمان غیور در امنیت ملی، فرهنگ و سنن بومی و ... مورد توجه دولت های مختلف قرار گرفته اند و طرح های خدماتی و رفاهی برای آنها در نظر گرفته شده است.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز روستا و عشایر با «کرمعلی قندالی» رییس سازمان امور عشایر ایران به به گفت وگو پرداخته است.

عشایر و تامین نیازهای جامعه قندالی در ارتباط با نقش عشایر در تامین نیازهای جامعه گفت: عشایر جامعه ای مولد، کم توقع و بهره ور است و می توان مصداق عینی شعار امسال یعنی «حمایت از کالای ایرانی» را در این جامعه پیدا کرد. این قشر بر پایه آمار ۱.۸ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند در صورتی که ۲۵ درصد دام سبک و چهار درصد دام سنگین متعلق به این قشر به شمار می رود. علاوه بر این تولید ۲۵ درصد تولید گوشت قرمز در کشور به حجم ۱۹۰ هزار تن از طرف عشایر تامین می شود و ۳۵ درصد از صنایع دستی در کشور را تولید می کنند و حدود ۳۴ میلیون هکتار از مراتع کشور در اختیار آنان است.

نقش عشایر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی رییس سازمان امور عشایر ایران اظهار داشت: عشایر نقش بسیار تاثیرگذاری در حوزه فرهنگی و اجتماعی کشور دارند زیرا اگر بخواهیم نمونه ای از فرهنگ ناب ایرانی- اسلامی را جست وجو کنیم باید به سراغ این قشر برویم. همچنین در حوزه اجتماعی دارای ساختار ایلی و عشیره ای هستند که این نوع ساختار باعث شده است تا نوعی اعتماد اجتماعی در میان آنها وجود داشته باشد و خانواده ها از استحکام زیادی برخوردار هستند. به همین سبب و بر پایه آمارها کمترین ناهنجاری های اجتماعی مانند طلاق، درگیری های ناشی از تنش ها و ... در میان عشایر وجود دارد. آداب و سنن عشایر نیز به عنوان اصیل ترین آداب و سنت های کشور در تمامی مراسم ها از جمله اعیاد و مراسم مذهبی مشاهده می شود.

همچنین عشایر به عنوان حافظان امنیت نیز مطرح هستند که نمونه عینی آن در دوران دفاع مقدس اتفاق افتاد که این قشر غیور کشور حدود ۱۰ هزار شهید تقدیم کشور کردند که نسبت به جمعیت آنها از شاخص بالایی برخوردار است. عشایر به عنوان پدافند غیرعامل نیز عمل می کنند. آنها حیات و زندگی را به دورترین نقطه های کشور مانند مناطق مرتفع و دشت و صحرا می برند.

بیشتر بخوانید: ضرورت وراهکارهای تنوع سازی معیشت در اقتصاد روستایی

زندگی عشایر در تنگنا و محدودیت

اقداماتی برای بهبود شرایط زندگی عشایر وی درباره هدف های سازمان امور عشایر در ارتباط با رسیدگی به وضعیت عشایر بیان داشت: یکی از این هدف ها که در برنامه راهبردی و چشم انداز جامعه عشایری پیش بینی شده، این است که به نوعی در بسط عدالت اجتماعی و تعدیل نابرابری ها اقدام شود و در این راه هدف هایی همچون بهبود شرایط زندگی متکی بر تولید و اشتغال، سامان دهی به جامعه عشایر در بحث کوچ و اسکان و حفاظت از میراث فرهنگی عشایر به عنوان میراث اصیل و کهن دنبال می شود.

در راستای بهبود شرایط زندگی عشایر یکی از اقداماتی که در سال های گذشته انجام شده توجه به زنجیره های تولید است که در آن شعار «از مزرعه تا سفره» اجرا می شود. برای نمونه در خصوص تولید گوشت قرمز در مدت چهار سال گذشته ۲ میلیون راس دام تحت پوشش زنجیره تولید قرار گرفت که باعث افزایش تولید ۲۴ هزار تن گوشت در جامعه عشایری شده است. همچنین در مناطقی که این طرح اجرایی شد، سود خالص هر فردی به صورت متوسط ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

در زمان حاضر در حوزه گیاهان دارویی در بخش عشایری کشور حدود ۶ هزار هکتار گیاه دارویی در دست کاشت وجود دارد و پیش بینی می شود در سه سال آینده سه هزار هکتار به آن اضافه شود.

عشایر و پتانسیل های گردشگری قندالی در ادامه تصریح کرد: عشایر کشور در حوزه گردشگری از پتانسیل های بالایی برخوردار هستند که در این زمینه با توجه به دستورالعملی که در هیات دولت مصوب شده کارگروه ملی تحت عنوان کارگروه توسعه گردشگری عشایری و صنایع دستی به وجود آمده که ساختار آن تکمیل شده است و جلسه هایی برای پیوند گردشگری و صنایع دستی عشایر برگزار می شود تا بتوان از این ظرفیت برای اقتصاد ملی کشور استفاده کرد.

اقداماتی برای ایجاد اشتغال عشایر رییس سازمان امور عشایر ایران در زمینه ایجاد اشتغال برای عشایر خاطرنشان کرد: یکی از اولویت های قانون ایجاد اشتغال و توسعه پایدار روستا و عشایر، مناطق عشایری کشور به شمار می رود. از این رو با پیگیری هایی که انجام شده است، در مرحله نخست ۴۰۰ میلیارد تومان سهم عشایر شد که تاکنون برای ۳۲۲ میلیارد تومان پرونده هایی تشکیل شده است و افراد به بانک ها معرفی شده اند و حدود ۷۰ میلیارد تومان جذب شده است که در همین ارتباط حدود هفت هزار شغل پیش بینی می شود. همچنین در طی سه سال گذشته حدود ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به ۲ هزار و ۵۰۰ خانوار عشایر پرداخت شده که بیشتر آنها در راستای زنجیره تولید مصرف شده است.

رسیدگی به وضعیت فرهنگی عشایر وی در پایان در ارتباط با رسیدگی به وضعیت فرهنگی عشایر یادآور شد: در ۱۳۹۳ خورشیدی سه طرح ارتقای سطح سواد و مهارت، طرح ویژه فرهنگی و مذهبی و طرح ویژه بهداشتی، درمانی و رفاه اجتماعی در حوزه فرهنگ، آموزش و بهداشت از طرف شورای عالی عشایر به تصویب رسید که ۲ طرح نخست در هیات دولت نیز تصویب و به اداره های مربوطه ابلاغ شد و از ابتدای ۱۳۹۶خورشیدی در حال اجرا است. البته نباید فراموش کرد که در حوزه فرهنگ عشایر نارسایی هایی وجود داشت زیرا شاخص های آن پایین تر از ۱۰ درصد بود اما با توجه به این طرح ها دولت مکلف شد سالیانه پنج درصد شاخص های توسعه انسانی را در عشایر افزایش دهد که یکی از آنها بحث فرهنگی است و باید تا پایان برنامه ششم توسعه در این حوزه حداقل ۳۵ درصد برخورداری انجام شود.

https://zistonline.com/vdcdfz05.yt0n56a22y.html